Hipovolemi-Hipervolemi-Hiponatremi-Hipernatremi
Sıvı elektrolit metabolizması ve bozukluklarını iyi anlamak için bu kavramların ne olduğunu bilmek gerekir. Hipovolemi ve hipervolemi volüm (hacim) ile ilgili hastalıklardır, hipovolemi kanda bulunan sıvının az olması hipervolemi ise kanda bulunan sıvının fazla olmasıdır. Pratik olarak hipovolemi vücut sıvısının az olması hipervolemi ise vücut sıvısının fazla olması olarak kabul edilebilir.
Pratik bilgi: -emikanda bulunan demektir. Bakteriyemi kandaki bakteri, glisemi kandaki şeker.
Dolaşım için önemli olan plazma hacmidir.Bir hastada hipervolemi yani vücut sıvı fazlalığı olmasına rağmen etkili dolaşım hacmi azalmış olabilir yani hipervolemik olduğu halde damarlarda dolaşan plazma hacmi azalmış olabilir. Böbrekler bu durumu hipovolemi gibi algılar. Bu duruma örnek olarak kalp yetmezliği verilebilir.
Pratik bilgi:Plazma hacmi (effective circulating volume, etkili dolaşım hacmi) vücut ağırlığının yaklaşık % 4.5’unu oluşturur. 70 kilogram bir erkekte 3.2 litre plazma bulunur. Plazma, kan dolaşımı ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesinde kritik bir öneme sahiptir.
Hiponatremi ve hipernatremi ise kan sodyum konsantrasyonunu ifade eden kavramlardır. Normal kan sodyum düzeyi 135-145 mEq/litre’dir. Yani kan sodyum konsantrasyonun etkileyen iki parametre vardır.
1.Sodyum miktarı
2.Sıvı miktarı
Kan sodyum konsantrasyonu sodyum/sıvı oranına bağlıdır.Bir kesirdeki pay ve payda gibi düşünülebilir.
Pratik bilgi:Bir kesirde pay artarsa veya payda azalırsa o kesrin değeri artar.
Pratik bilgi:3/6 kesrinde pay 3, payda 6’dır.
Pratik bilgi:Bir kesirde pay azalırsa veya payda artarsa o kesrin değeri azalır yani oran düşer.
3/6 > (3-1)/6 yani (2/6)
3/6 > 3/(6+3) yani (3/9)
Pratik bilgi:Bir kesirde pay azalırsa (sodyum azalırsa)veya payda artarsa (sıvı fazlalığı)o kesrin değeri (kan sodyum konsantrasyonu)azalır yani oran düşer (hiponatremi).
Kan sodyum konsantrasyonu ile vücut sodyum miktarı farklı kavramlardır. Bunun pratik anlamı bir hastanın vücudunda bulunan sodyum arttığı halde kan sodyum konsantrasyonu azalabilir. Kalp yetmezliği bu durum için de iyi bir örnektir. Hasta kalp yetmezliği nedeni ile hipervolemiktir ama sıvı arttığı için hiponatremik olabilir. Hasta hiponatremik olduğu halde vücut sodyumu artmış olabilir.
Pratik bilgi:Bir kesirde pay ve payda azalırsa ama paydaki azalma daha fazla ise o kesrin değeri azalır.
3/6 > (3-2)/(6-1) yani (1/5)
Sıvı elektrolit metabolizması bozukluklarını, özellikle elektrolit konsantrasyon değişikliklerini değerlendirirken sıvı kaybı da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle her hastada öncelikle sıvı dengesi değerlendirilmelidir.
Bir sonraki konuya geçmek için tıklayın.
Temel Sıvı Elektrolit kitabının diğer konularına geçmek için tıklayın.
Öğrenciler ve konuya ilgi duyan yardımcı sağlık personeli için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Doktorlar için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Öğrencilere özel not: Hasta hekim ilişkisinde empati çok önemlidir. Empati hastanın ne yaşadığını hissederek başlar. Böbrek hastalıklarını hasta gözüyle öğrenmek için sizlere Hasta Böbrekler kitabımı öneririm. Kitaba ulaşmak için tıklayın.
Diğer kitaplarıma geçmek için tıklayın.
Web sayfamdaki diğer bölümlere ulaşmak için tıklayın.
NOT:
Bu sayfa öğrenciler, doktorlar ve konuya ilgi duyan sağlık personeli içindir.
Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, her hastanın tedavisi farklıdır, HASTALIK YOKTUR HASTA VARDIR
Her türlü yayın hakkı saklıdır©
Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir
Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com