KAN BASINCI ÖLÇÜMÜ VE İZLEMİ: KLİNİK, EV, AMBULATUVAR

KAN BASINCI ÖLÇÜMÜ VE İZLEMİ: KLİNİK, EV, AMBULATUVAR

Kan basıncı ölçümü klinik uygulamada en çok yapılan işlemlerden birisidir. Kan basıncı birçok nedenle ölçülür. Kan basıncı ölçümü gerek hipertansiyon tanısında gerekse de takipte tedaviyi ve kullanılacak ilaçları belirleyen tek objektif parametredir. Eskiden sadece bir sağlık merkezinde kan basıncı ölçümü mümkün iken teknolojik gelişmeler ile günümüzde klinikte (ofiste) kan basıncı ölçümünün alternatifleri ortaya çıkmıştır.

Klinikte kan basıncı ölçümü: Bir sağlık merkezinde hastanın kan basıncının ölçülmesidir.

Evde kan basıncı takibi: Hastanın kan basıncının evde kendisi veya bir yakını tarafından ölçülmesi ve kaydedilmesidir.

Ambulatuvar kan basıncı ölçümü: Hastaya bir alet bağlanarak belirli bir süre (genellikle 24 saat) ve önceden belirlenmiş aralıklarla (genellikle 30 dakika) kan basıncının ölçülmesidir.

Beyaz önlük (ofis) hipertansiyonu: Kan basıncının sağlık merkezinde yüksek çıkıp evde normal olmasıdır.

Masked (gizli) hipertansiyon: Kan basıncının sağlık merkezi dışında yüksek çıkıp sağlık merkezinde normal olmasıdır.

AVANTAJ VE DEZAVANTAJLAR

Klinikte kan basıncı ölçümünün en büyük avantajı ucuz olmasıdır. Kardiyovasküler riski belirlemede ve tedavinin düzenlenmesinde yardımcıdır. Klinikte kan basıncı ölçümü ile beyaz önlük hipertansiyonu ve gizli hipertansiyonu saptanamaz. Bir sağlık merkezinde yapılan ölçümlerde kullanılan aletlerin hatalı olması da nadir olmayan bir problemdir. Ayrıca kullanıcı hatalarına açıktır. Hipertansiyonla ilgili yapılan çalışmalarla ilgili elde ettiğimiz verilenin çoğu klinik ölçümlerine dayalıdır ancak çalışmalarda klinikte ölçülen kan basıncı ile gerçek hayatta ölçülen klinik kan basıncı ölçüm değerleri arasında farklılıklar vardır.

Ambulatuvar kan basıncı ölçümü ile beyaz önlük hipertansiyonu ve gizli hipertansiyonu saptanabilir, diurnal ritm değerlendirilebilir. Kardiyovasküler riski belirlemede yardımcıdır. En büyük dezavantajı iş gücü kaybı ve maliyetidir.

Evde kan basıncı takibinin en büyük avantajı hastanın tedaviye uyumunu arttırmasıdır. Ambulatuvar kan basıncı ölçümünün ekonomik veya pratik nedenlerle mümkün olmadığı durumlarda tanıda da yardımcıdır. Hastanın veya yakınının eğitilmesi gerekir. Beyaz önlük hipertansiyonu ve gizli hipertansiyonu saptanabilir ancak diurnal ritm değerlendirilemez. Kardiyovasküler riski belirlemede ve tedavinin düzenlenmesinde yardımcıdır. Doğru bir aletle yapılması gerekir. Otomatik aletler güvenilir midir sorusu yaygın sorulur. Piyasada makul fiyatlarla çok sayıda kan basıncı ölçüm aleti mevcuttur ama piyasadaki aletlerin çoğu gerekli kriterlere sahip değildir. Ülkemizde bulunan uluslararası standartlara sahip güvenilir ev aletlerinin listesine ulaşılmak için tıklayın.

KLİNİKTE KAN BASINCI ÖLÇÜMÜNDE YENİLİKLER

Beyaz önlük etkisini azaltmak için ambulatuvar kan basıncı ölçümüne alternatif klinikte kullanılabilecek özel aletler geliştirilmiştir. Bu alet osilometrik yöntem kullanır. Hasta bir odaya tek başına bırakılır. Sağlık personeli ilk ölçümü yapar ve odayı terkeder. Hastanın oturduğu sürece alet 2 dakika aralarla 5 ölçüm yapar. Yapılan kıyaslama çalışmalarında ambulatuvar kan basıncı ölçümü ile benzerlikler gösterilmiştir.

TANIDA AMBULATUVAR KAN BASINCI ÖLÇÜMÜNDE YENİLİKLER

NICE kılavuzu 24 saat yerine 14 saat süre ile yarım saatte bir sabah 8 akşam 10 arasında ölçüm öneriyor. Belirlenen eşik değer 24 saatlik ambulatuvar kan basıncından farklı olarak 135/85 mmHg’dır. Tanıda ambulatuvar kan basıncı başlangıçta maliyeti arttırsa bile uzun dönemde gereksiz ilaç kullanımını engelleyerek toplam maliyeti düşürebilir.

EVDE KAN BASINCI ÖLÇÜMÜNDE YENİLİKLER

İlk zamanlarda hastanın kan basıncını ölçerek hekimine getirmesi olarak klinik pratiğe girmiştir. Teknolojik gelişmeler hastalar için yeni alternatifler oluşmasına yol açmıştır. Doğru kan basıncı ölçümünü öğrenen hasta daha fazla eğitilerek ilaçlarını belli sınırlar içinde kendisi düzenleyebilir. Evde kan basıncı takibi hemşire, eczacı gibi bir sağlık personelinin desteği ile sürdürülebilir. Telemonitarizasyon yöntemi ile hastanın kan basıncı bir merkeze iletilerek hasta her gün kontrol altında tutulur.

Son yılların popüler konularından birisi de cep telefonları ile kan basıncı ölçmektir. Bunları ikiye ayırmak mümkündür:

1.Bir cep telefonu uygulaması ile kan basıncı ölçmek: Kamera kullanılarak parmak ucundan ölçülür. Bu güvenilir değildir.

2.Otomatik tansiyon aletindeki yazılımı cep telefonuna yüklemek: Bir tansiyon ölçüm aleti pratik olarak 3 kısımdan oluşur, manşet, hortum ve pompa. Hortum manşet ile pompa arasındaki bağlantıyı sağlar. Hortum bağlantısı bluetooth teknolojisi ile de sağlanabilir. Otomatik aletlerin yazılımında olduğu gibi cep telefonu pompayı kumanda eder. Bu tip aletler güvenilir olabilir ve kan basıncının kayıtlarının tutulmasına da yardımcı olur.

Özet olarak, klinikte kan basıncı ölçümü, evde kan basıncı takibi ve ambulatuvar kan basıncı ölçümlerinin avantaj ve dezavantajlarları vardır. Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın kan basıncı doğru ve güvenilir bir aletle ölçülmelidir. Evde kan basıncı takibinin hastanın tedaviye uyumunu arttırma potansiyeli iyi değerlendirilmelidir.

Online Nefroloji Kitabının diğer konularına ulaşmak için tıklayın.

Öğrenciler ve konuya ilgi duyan yardımcı sağlık personeli için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.

Doktorlar için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.

Öğrencilere özel not: Hasta hekim ilişkisinde empati çok önemlidir. Empati hastanın ne yaşadığını hissederek başlar. Böbrek hastalıklarını hasta gözüyle öğrenmek için sizlere Hasta Böbrekler kitabımı öneririm. Kitaba ulaşmak için tıklayın.

Diğer kitaplarıma geçmek için tıklayın.

Web sayfamdaki diğer bölümlere ulaşmak için tıklayın.

NOT:

Bu sayfa öğrenciler, doktorlar ve konuya ilgi duyan sağlık personeli içindir.

Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, her hastanın tedavisi farklıdır, HASTALIK YOKTUR HASTA VARDIR

Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir

Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com

KAYNAKLAR

1.Parati G ve ark. European Society of Hypertension guidelines for blood pressure monitoring at home: a summary report of the Second International Consensus Conference on Home Blood Pressure Monitoring. J Hypertens 2008; 26: 1505-26.

2.Pickering TG ve ark. Call to action on use and reimbursement for home blood pressure monitoring: a joint scientific statement from the American Heart Association, American Society of Hypertension, and Preventive Cardiovascular Nurses Association. J Cardiovasc Nurs 2008; 23: 299-323.

3.Pickering TG ve ark. Recommendations for blood pressure measurement in human and experimental animals. Part: 1: Blood pressure measurement in humans. A statement for professionals from the subcommittee of professional and public education of the American Heart Association Council on high blood pressure research. Hypertension 2005; 45: 142-161.

4.Parati G ve ark. European Society of Hypertension Practice Guidelines for home blood pressure monitoring. J Hum Hypertens; doi:10.1038/jhh.2010.54.5.NICE hypertension guidelines.6.Hong D ve ark. The effect of physician presence on blood pressure. Blood Press Monit 2012; 17: 145-8.7.Myers MG ve ark. The conventional versus automated measurement of blood pressure in the office (CAMBO) trial: masked hypertension substudy. J Hypertens (baskıda)8.Myers MG, Valdivieso M. Evaluation of an automated sphygmomanometer for use in the office setting. Blood Press Monit 2012; 17: 116-9.9.Parati G ve ark. Why Is Out-of-Office Blood Pressure MeasurementNeeded? Home Blood Pressure Measurements Will Increasingly Replace Ambulatory Blood Pressure Monitoring in the Diagnosis and Management of Hypertension. Hypertension 2009; 54: 181-187.10.Parati G ve ark. TeleBPCare Study Group. Home blood pressure telemonitoring improves hypertension control in general practice. The TeleBPCare study. J Hypertens 2009; 27: 198-203.11.Pickering TG, White WB; American Society of Hypertension Writing Group. When and how to use self (home) and ambulatory blood pressure monitoring. J Am Soc Hypertens 2008; 2: 119-24.

Omboni S ve ark. Telemedicine and M-Health in Hypertension Management: Technologies, Applications and Clinical Evidence. High Blood Press Cardiovasc Prev. 2016; 23: 187-9.
Spruill TM ve ark. Comparative effectiveness of home blood pressure telemonitoring (HBPTM) plus nurse case management versus HBPTM alone among Black and Hispanic stroke survivors: study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2015 Mar 15; 16: 97.

14.Omboni S ve Ferrari R. The role of telemedicine in hypertension management: focus on blood pressure telemonitoring. Curr Hypertens Rep. 2015;17: 535.

15.Omboni S ve Sala E. The pharmacist and the management of arterial hypertension: the role of blood pressure monitoring and telemonitoring. Expert Rev Cardiovasc

Ther. 2015;13: 209-21.

16.Bray EP ve ark. Performance and persistence of a blood pressure self-management intervention: telemonitoring and self-management in hypertension (TASMINH2) trial. J Hum Hypertens. 2015;29 :436-41.

17.Chandak A ve Joshi A. Self-management of hypertension using technology enabled interventions in primary care settings. Technol Health Care. 2015; 23:119-28.