KRONİK BÖBREK HASTALIĞINDA EVRELENDİRME
Kreatinini hafif yüksek olan hasta da kronik böbrek hastasıdır, diyaliz hastasıdır. Kreatinini hafif yüksek olan hasta ile diyaliz hastasının tedavileri oldukça farklıdır. Bu nedenle kronik böbrek hastalığı 2002 yılında evrelendirilmiştir, daha sonra ilk evrelendirme sistemi biraz değişikliklere uğramıştır. Aşağıda ilk evrelendirme sistemi ve değişiklikler gösterilmiştir.Evrelendirme kan kreatinin düzeyine bağlı bir formülle hesaplanan kreatinin klirensine (GFD, eGFR, hGFR) yapılır.
Tablo.Kronik böbrek hastalığı evrelendirmesi
Evre | Tanımlama | GFD ml/dak/1.73 m2 |
– | Artmış risk | >60 (risk faktörleri +) |
1 | Böbrek hasarı var ama GFD normal veya artmış | > 90 |
2 | Böbrek hasarı var, GFD hafif azalmış | 60-89 |
3 | Orta derecede azalmış GFD | 30-59 |
4 | Şiddetli derecede azalmış GFD | 15-29 |
5 | Böbrek yetmezliği | < 15 |
Önemli uyarı:Bu sınıflandırmada böbrek yetmezliği kavramı sadece GFD 15 ml/dakikanın altında olan hastalar için kullanılmıştır. GFD 15 ml/dakikanın hastalar için son dönem böbrek yetmezliği kavramı da kullanılabilir.
2002 yılında yapılan kronik böbrek hastalığı evrelendirmesi 2012 yılında güncellenmiştir. Bu güncellemede en önemli değişiklikler evre 3’ün 3a ve 3b olarak ikiye ayrılması ve idrarla albümin kaybının da GFD gibi evrelendirmede kullanılmasıdır.
Tablo.Kronik böbrek hastalığı evrelendirmesi (GFD’ne göre)
Evre | Tanımlama | GFD ml/dak/1.73 m2 |
G1 | Normal veya yüksek | >90 |
G2 | Hafif azalmış | 60-89 |
G3a | Hafif-orta azalmış | 45-59 |
G3b | Orta-şiddetli azalmış | 30-44 |
G4 | Şiddetli azalmış | 15-29 |
G5 | Böbrek yetmezliği | <15 |
Tablo.Kronik böbrek hastalığı evrelendirmesi (Albüminüriye göre)
Evre | Tanımlama | Albüminüri |
A1 | Normal-hafif artmış | <30 mg/gram veya < 3 mg/mmol |
A2 | Orta artmış | 30-300 mg/gram veya 3-30 mg/mmol |
A3 | Şiddetli artmış | >300 mg/gram veya >30 mg/mmol |
Bu sınıflandırmada ayrıca altta yatan böbrek hastalığının özelliği de (böbreği etkileyen sistemik hastalık varlığı, primer böbrek hastalığı, glomerüler hastalıklar, tubülointerstisiyel hastalıklar, vasküler hastalıklar ve kistik/konjenital hastalıklar) vardır ancak bundan daha fazla bahsedilmeyecektir. Bu sınıflandırmanın önemi prognozu belirlemesidir. Bir şekil ile evrelendirme prognoz ilişkisini açıklayalım.
A1 | A2 | A3 | |
G1 | Düşük risk | Orta artmış risk | Yüksek risk |
G2 | Düşük risk | Orta artmış risk | Yüksek risk |
G3a | Orta artmış risk | Yüksek risk | Çok yüksek risk |
G3b | Yüksek risk | Çok yüksek risk | Çok yüksek risk |
G4 | Çok yüksek risk | Çok yüksek risk | Çok yüksek risk |
G5 | Çok yüksek risk | Çok yüksek risk | Çok yüksek risk |
Not: Yeşil: Düşük risk, Siyah: Orta artmış risk (orijinali sarıdır, okunsun diye siyah yaptım), Turuncu: Yüksek risk, Kırmızı: Çok yüksek risk
Tedavi hastanın evresine göre değişir. Evrelendirmeye göre tedaviler hakkında bilgi edinmek isterseniz aşağıdaki sayfalarımı ziyaret etmenizi öneririm:
1.Böbreklerimi nasıl korurum isimli yazım
2.Ürem Kreatininim Yüksek Diyalizi Nasıl Önlerim isimli kitabım
Diyaliz önlenebilir.
Prof. Dr. Tekin AKPOLAT
NOT: Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, doktorunuza danışmadan tedavide değişiklik yapılması sakıncalı olabilir.
Her türlü yayın hakkı saklıdır©
Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir
Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com