SİNTİGRAFİK YÖNTEMLER
Böbreğin yapısal ve fonksiyonel durumu hakkında bilgi verir. Bu amaçla sıklıkla kullanılan maddeler Pratikte kullanılan radionüklid maddeler Tc-99m DTPA, Tc-99m MAG3 ve Tc-99m DMSA’dır. Nefroloji pratiğinde sintigrafik yöntemler aşağıdaki hastalıkların tanı ve/veya takibinde kullanılabilir ancak diğer tanı yöntemlerindeki gelişmeler nedeni ile artık daha az kullanılmaktadır. Kullanım alanları:
1.Glomerüler filtrasyon değerinin hesaplanması: Sık kullanılan madde Tc-99m DTPA’dır. Tek böbrek küçük veya fonksiyonu azsa iki böbreğin katkıları ayrı ayrı saptanabilir.
2.Renal plazma akımı ölçülmesi: Bu amaçla Tc-99m MAG-3 kullanılır.
Renal kan akımı=(Renal plazma akımı x 100)/(100-hematokrit)formülü ile renal kan akımı da hesaplanabilir.
3.Böbreğin iskemik ve vasküler lezyonlarının tanı ve takibinde
4.Ektopik böbreğin yerleşim yerinin saptanmasında
5.Piyelonefrit skarı araştırılması ve takibinde: Bu amaçla Tc-99m DMSA kullanılabilir.
6.Transplante böbreğin takibinde: Akut tübüler nekroz-rejeksiyon ayırıcı tanısı başta olmak üzere post-operatif dönemde gelişebilecek intrensek ve ekstrensek obstrüksiyonların, üreteral kaçakların araştırılmasında
7.Renovasküler hipertansiyonda tarama testi olarak: Anjiotensin konverting enzim inhibitörlerinin renal arter darlığı olan böbrekte efferent arteriyolde meydana gelen kompanzatris vazokonstrüksiyonu azaltarak glomerüler filtrasyon değerini düşürmelerinden yararlanılarak hastaya bu grup bir ilaç verilir ve böbrek sintigrafisi çekilir. Renal arter stenozu olan böbreklerde maddenin kinetiğinde oluşacak değişikliklerin gözlenmesi yoluyla değerlendirme yapılır. Sıklıkla kullanılan ilaç kaptoprildir.
8.Üreteral kaçak saptanmasında, renal travma incelenmesinde
9.Veziko-üreteral reflülerin ve bunların sonucunda oluşabilecek skar dokularının tanı ve takibinde: Direkt (intravenöz) veya indirekt (sonda) yollarla radyoaktif madde verilerek miksiyon (işeme) öncesinde, sırasında veya sonrasında oluşabilecek reflünün saptanmasının yanısıra, parankim incelemeleri skar dokularının araştırılması olanağı verir. Tanıda yardımcıdır ama retrograd sistografikadar anatomi hakkında bilgi vermez.
10.Obstrüktif üropati tanı ve takibinde (Diüretikli renal sintigrafi): Renal kaliks ve pelviste oluşabilecek radyoaktif madde stazının, diüretikle artırılan debiye verdiği yanıt değerlendirilerek, tamamiyle fonksiyonel olup anatomik olmayan bir staz, parsiyel veya komplet bir obstrüksiyondan ayırdedilir.
11.Diğer: İnterstisiyel nefrit, konjenital anormaliler.
Sintigrafik yöntemlerin pek çok konuda bize yardımcı olmalarına karşın bu yöntemler günlük pratik uygulamada daha sıklıkla veziko-üreteral reflülerin tanı ve takibinde, böbreğin vasküler hastalıklarının araştırılmasında, glomerüler filtrasyon değerinin ölçülmesi ve transplante böbreğin takibinde kullanılırlar. Böbrek kanlanmasını göstermede en etkin yöntemlerden birisidir.
KAYNAKLAR
1.Comprehensive Clinical Nephrolog. Feehally J, Floege J, Tonelli M, Johnson RJ (eds). Elsevier Limited, China 2019.
2.Nefroloji El Kitabı. Akpolat T, Utaş C, Süleymanlar G (editörler). Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2007.
3.www.uptodate.com
Online Nefroloji Kitabının diğer konularına ulaşmak için tıklayın.
Öğrenciler ve konuya ilgi duyan yardımcı sağlık personeli için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Doktorlar için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Öğrencilere özel not: Hasta hekim ilişkisinde empati çok önemlidir. Empati hastanın ne yaşadığını hissederek başlar. Böbrek hastalıklarını hasta gözüyle öğrenmek için sizlere Hasta Böbrekler kitabımı öneririm. Kitaba ulaşmak için tıklayın.
Diğer kitaplarıma geçmek için tıklayın.
Web sayfamdaki diğer bölümlere ulaşmak için tıklayın.
NOT:
Bu sayfa öğrenciler, doktorlar ve konuya ilgi duyan sağlık personeli içindir.
Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, her hastanın tedavisi farklıdır, HASTALIK YOKTUR HASTA VARDIR
Her türlü yayın hakkı saklıdır©
Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir
Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com