TANSİYON ÖLÇÜMÜ VE TANSİYON ALETLERİ
Kan basıncı ölçümü klinik uygulamada en çok yapılan işlemlerden birisidir ve doğru ölçüm yapmak için kurallara mutlaka uyulmalıdır. Kan basıncı ölçülen kişi, kan basıncını ölçen kişi, ölçüm yöntemi ve kan basıncını ölçen alet nedeni ile ölçümler yanlış olabilir. Gerekli hazırlık yapılmadan kan basıncı ölçümüne başlanmamalıdır.
Bu konuşmada öncelikle kan basıncını doğru ölçmek için uyulması gereken kurallar ve kan basıncı ölçüm cihazlarından bahsedilecektir. Daha sonra ise bazı pratik konu/kavramlar ve evde kan basıncı takibinden bahsedilecektir.
KAN BASINCI ÖLÇÜM ALETLERİ
Pratik olarak kan basıncı ölçüm aletleri üçe ayrılır:
1.Cıvalı
2.Aneroid
3.Otomatik
Cıvalı aletler
Kan basıncı ölçümünde altın standarttır, alternatifi yoktur ancak cıvanın çevreye toksik etkileri nedeni ile birçok ülkede yasaklanmaktadır. Mekanik bir sorun olmazsa (Tablo 1) kalibrasyona gerek duymazlar. Korotkoff seslerine dayalı oskultatuvar yöntem kullanılır. Göreceli büyüklüğü ve kullanıcının eğitime gerek duyması dezavantajlarıdır.
Tablo 1. Cıvalı kan basıncı ölçüm aletlerinde olabilecek mekanik sorunlar
Cıva seviyesi sıfır noktasında mı
Cam sütun sağlam mı
Rakamlar okunuyor mu
Manşet sağlam mı
Hortum sağlam mı
Anahtar çalışıyor mu
Şişirirken veya inerken kaçak oluyor mu
Aneroid aletler
Kan basıncı ölçümünde cıvalı aletler gibi Korotkoff seslerine dayalı oskultatuvar yöntem kullanılır. Aneroid aletler de cıvalılar gibi kullanıcının eğitimine gerek duyarlar. Aletler mekanik sorunlar (Tablo 2) yönünden kontrol edilmelidir. 6-12 ayda bir kalibrasyon gerektirirler. Kalibrasyonun kontrolü basit bir işlemdir. Bir Y tüp ve cıvalı aletle her yerde yapılabilir. Mekanik sorunu olmayan ve kalibrasyonu doğru bir aletle kan basıncı ölçümü güvenle yapılabilir.
Tablo 2. Aneroid kan basıncı ölçüm aletlerinde olabilecek mekanik sorunlar
İbre sıfırda mı
İbrenin camı sağlam mı
Rakamlar okunuyor mu
Manşet sağlam mı
Hortum sağlam mı
Anahtar çalışıyor mu
Şişirirken veya inerken kaçak oluyor mu
Aneroid aletlerin nasıl kontrol altına edileceğini öğrenmek için tıklayın.
Otomatik aletler
Ev ölçümü için çok pratik olması nedeni ile son yılların popüler ve giderek yaygınlaşan aletidir. Kan basıncının damar duvarında oluşturduğu salınım/titreşimi (oscillation) ölçerler. Otomatik aletlerin kalibrasyonun kontrol edilmesi aneroidlerin aksine genellikle nadiren gerekir. Ancak basit bir Y tüp ve cıvalı aletle otomatik aletlerin kalibrasyonu yapılamaz, özel alet gerektirir. Piyasada az sayıda da olsa yarı otomatik alet vardır. Yarı otomatik (semi-automated) aletlerin tek farkı manşetin şişirilmesinin kullanıcı tarafından yapılmasıdır.
Kullanım yerine göre de kullanım amacına göre de üç farklı gruba ayrılır.
Kullanım yerine göre
1.Üst kol
2.Bilek
3.Parmak ucu
Kullanım amacına göre
1.Ev ölçümleri için
2.Klinikte kullanmak için
3.24 saat kan basıncı takibi yapmak için
Otomatik kan basıncı ölçüm aletlerinin en büyük avantajı kullanımının kolay olması ve gereken eğitiminin çok daha basit olmasıdır. Evde kullanılan kan basıncı ölçüm aletlerinin fiyatlarının makul olması da yaygınlaşmasına neden olmuştur. Otomatik tansiyon aletlerinin kullanıcıya kolaylık sağlayan birçok özelliği vardır (Tablo 3). Alet seçiminde dikkat edilmesi gereken en önemli 4 özellik ölçüm yeri, manşet boyutu, validasyon durumu ve doğru ölçüm yapmasıdır. Tablo 3’te belirtilen özelliklerin diğerleri hastanın özelliklerine göre isteğe bağlıdır. Son yıllardaki teknolojik gelişmelere rağmen otomatik tansiyon aletlerinin en büyük dezavantajları hatalı ölçüm yapma riskleridir. Damar duvarında sertliğin (stiffness) artması otomatik aletlerin doğru ölçüm yapmasını etkileyebilir.
Tablo 3. Otomatik kan basıncı ölçüm aletlerinin özellikleri
Önemli/zorunlu olanlar
Ölçüm yeri (üst kol, bilek, parmak ucu)
Uygun manşet boyutu
Klinik validasyon durumu
Özel gruplarda validasyon durumu
Marka ve modeli
Doğruluğu
İsteğe bağlı
Aritmi saptama
Küçük boyutlar (taşımak için uygun boyut)
Hafıza kapasitesi
Pozisyon duyarlılığı
Sesli komutlar
Ölçümün tarih ve saatini kaydedebilme
Diğer
Peşpeşe 3 ölçüm
Pompanın çok yüksek seviyelere çıkmasının engellenmesi
Birden fazla kullanıcıya izin vermesi
Dev ekran
Çabuk ölçüm
Manşetin kolay takılması
Düşük pil uyarıcısı
Bilgisayara bağlanabilmesi
Yazıcı ile birlikte
Telemedicine hizmeti sağlayan kuruluşlara Bluetooth ile ulaşabilme
Gizli ekran fonksiyonu
Sabah hipertansiyonunun takibi
Nabız sayısı
Grafik sağlama
Sessiz ölçüm
Kolu sabitleme
Bilekten ölçen aletlerin çok pratik olmasına rağmen konu ile ilgili 3 kılavuz ve 2 web sayfası üst koldan ölçen bir aleti tavsiye etmektedir. Şişmanlığın giderek artması ortalama kol çevresinin artmasına ve geniş manşete gerek duyan hasta oranının yükselmesine neden olmuştur. Şişman hastalarda küçük bir manşet kullanılması kan basıncının olduğundan yüksek ölçülmesine neden olabilir; bu nedenle kol çevresi ölçülmelidir. Validasyon durumunu saptamak için klinik geçerlilik testleri yapılmalıdır. Klinik geçerlilik testlerinde belirli sayıdaki hastanın belirli kan basıncı aralıklarında kan basıncı ölçülür ve elde edilen ölçümler cıvalı bir aletle yapılan ölçümlerle kıyaslanır. Günümüzde validasyon amacı ile yaygın olarak kullanılan 3 protokol vardır:
1.AAMI: The Association fort he Advancement of Medical Instrumentation
2.BHS: The British Hypertension Society
3.EHS-IP: European Society of Hypertension International Protocol
Bir aletin validasyon durumunu öğrenmek için en pratik yol ilgili web sayfalarından yararlanmaktır:
1.http://www.dableducational.org.
2.http://www.bhsoc.org/blood_pressure_list.stm.
KAN BASINCINI DOĞRU ÖLÇMEK İÇİN GEREKEN KURALLAR
Bu bölümde öncelikle aneroid tansiyon aleti ile ölçüm anlatılacaktır ancak birçok prensip cıvalı veya otomatik aletlerle yapılan ölçümler için de geçerlidir. Aneroid cihazlarla yapılan kan basıncı ölçümü bittikten sonra cıvalı veya otomatik aletlerle yapılan ölçümlerin farklılıkları vurgulanacaktır.
Aneroid aletlerle kan basıncı ölçümüne başlamadan önce mutlaka kullanma kılavuzu okunmalı, Kullanma kılavuzundaki kurallara uyulmalı ve deneme ölçümleri yaparak alet tanınmalıdır. Aneroid aletlerle kan basıncı ölçümü yapmak için steteskopa ihtiyaç vardır. Steteskop olmadan sadece sistolik basınç ölçülebilir. Kan basıncı ölçümü kurallarına uygun yapılmalı ve ilk ölçümde hipertansiyon tanısından kaçınılmalıdır. Sağlıklı bir kan basıncı ölçümü yapılabilmesi için aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:
1.Hastaya işlem anlatılmalıdır.
- Ölçüm yapan ve yapılan kişi rahat ve gevşemiş bir pozisyonda bulunmalıdır. Hastalar kan basıncı ölçümünden yarım saat önce egzersizden kaçınmalı, birşey yememeli, kafein almamalı (kahve, çay, kolada kafein bulunur) ve sigara içmemelidir. Hasta en az 5 dakika istirahat etmelidir. Ayaklar yerle temas halinde rahat bir şekilde uzatılmalıdır.
3.Ortamın ısısı uygun ve ortam gürültüsüz olmalıdır. Ölçüm yapılan kişi üşümemeli, ağrı çekmemeli, endişeli olmamalıdır. Ölçüm yapılmadan önce idrara veya büyük abdeste sıkışık olmamak gerekir
- Avuç gevşek bir pozisyonda bulunmalı, açık olmalı ve yukarı bakmalıdır. Yumruk yapılmamalıdır. Ayaklar yerle temas halinde rahat bir şekilde uzatılmalıdır, bacak bacak üstüne atılmamalıdır.
5.İzometrik kasılmayı engellemek için sırt ve kol desteklenmelidir. Hasta sırtını bir yere dayamalıdır. Gerekiyorsa kol için yastık veya havlu ve sırt için yastık hazırlanmalıdır. Kolun alttan desteklenmesi için bir masanın yanına veya kolu destekleyen bir koltuk/sandalyeye oturulabilir.
6.Manşetin boyutları uygun olmalıdır. Manşetin içindeki kesenin boyutu kolun tamamını veya en az % 80’ini sarmalıdır. Manşetin içindeki kese kolu tam çevrelemediği takdirde kesenin merkezi doğrudan brakiyel arter üzerinde olmalıdır. Manşet küçük ise kan basıncı olduğundan yüksek ölçülür.
7.Koldan giysiler çıkarılmış olmalı veya kolu sıkmayan bir giysi (fanila, T-shirt…) olmalıdır.
8.Basıncın ölçüldüğü kol, dördüncü interkostal aralığın sternum ile birleştiği yerde yatay olarak aynı düzlemde bulunmalıdır ve manşet kalp seviyesinde kolun ortasına yerleştirilmelidir. Manşet atardamarın 2-3 cm üzerine yerleştirilmelidir. Manşetten çıkan hortumun hizası atardamarın üzerinde olmalıdır. Manşet çok sıkı veya gevşek olmamalıdır. Cilt sıkışmamalıdır. Eğer ölçme bandı kalpten daha yüksekte ise rakamlar normalden daha düşük olacaktır. Eğer ölçme bandı kalpten daha aşağıda ise rakamlar normalden daha yüksek olacaktır.
9.Brakiyel arter elle palpe edilmeli ve steteskop brakiyel arterin üzerine yerleştirilmelidir . Steteskop manşetin altına itilmemelidir. Steteskop sıkıca ve dengeli bir biçimde tutulmalı fakat aşırı basınç uygulanmamalıdır. Kan basıncını ölçmeye başlamadan önce manşet içinde hava olmamalı ve manometrenin ibresi SIFIR noktasını göstermelidir.
10.Manşeti çok şişirmemek (hastayı rahattsız eder) için şişirme esnasında steteskopla sesler dinlenmeli veya nabız palpe edilmelidir. Manşet süratle nabzın kaybolma noktasının 30-40 mm Hg zerine kadar şişirilmeli (bu esnada hiç ses duyulmaz) ve daha sonra yavaşça boşaltılmalıdır (Her kalp atımında veya saniyede 2-3 mm Hg hızla).
11.Sesin duyulmaya başladığı nokta (birinci faz), sistolik kan basıncıdır (BÜYÜK TANSİYON). Sesin kaybolduğu nokta (5. faz), diyastolik kan basıncıdır (KÜÇÜK TANSİYON). Okunan kan basıncı değeri ölçümden hemen sonra kaydedilmelidir. Bu nedenle kan basıncı takip formu ve kalem önceden hazırlanmalıdır.
12.Kan basıncı takibi ve ölçümlerin kaydedilmesi alışkanlık haline getirilmelidir. Ölçüm değerleri mmHg cinsinden ve en yakın 2 mm Hg’ya göre kaydedilmelidir. Kan basıncı kayıtlarının 17/10 cm Hg yerine 170/100 mm Hg şeklinde tutulması teşvik edilmelidir. Kan basıncı kayıtları 150/80 yerine 152/78 gibi en yakın 2 mm Hg’ya göre tutulmalıdır.
13.Kan basıncı ölçüm kayıtları, sistolik kan basıncı, diyastolik kan basıncı, kullanılan ekstremiteyi ve sağdan mı soldan mı olduğunu, hastanın pozisyonunu, varsa aritmi, heyecan veya hastalık gibi olağan dışı durumları göstermelidir.
14.İki dakika aralıklarla iki veya daha fazla ölçüm alınmalıdır. İki ölçüm arasında 5 mm Hg’dan fazla fark varsa ilave ölçümler yapılmalıdır.
15.Tekrarlayan ölçümlerde manşetin içindeki hava tamamen boşaltılmalı ve venöz konjesyondan kaçınmak için manşet mümkün olduğu kadar süratle düşürülmeli ve ardışık okumalar arasında içindeki hava tamamen boşaltılmalıdır.
16.Ardışık ölçümler arasında en az 15 saniye, tercihen 1 dakika olmalıdır.
17.Aritmilerde sistolik ve diyastolik basınçların her birisi için ortalama 3 okuma yapılmalıdır. Sistolik kan basıncının olduğundan düşük ve diyastolik kan basıncını ise olduğundan yüksek okumamak için cıva çok yavaş indirilmelidir.
18.İlk ve tek ölçümde hipertansiyon tanısı koymaktan kaçınılmalıdır. Sistolik kan basıncı gün boyunca 100 mm Hg’ya kadar değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle hipertansiyon tanısı koymadan veya tedaviye başlamadan önce değişik zamanlarda en az 2 kez daha ölçülmelidir. Pratikte tanı veya tedavi ile ilgili kesin yargıya varmadan önce, kan basıncı haftalar-aylarca süren dönemlerde tekrar tekrar ölçülmektedir. Ancak ilk ölçülen kan basıncı değeri 210/120 mm Hg’dan fazla ise hipertansiyon kabul edilmelidir.
19.Pratikte sağ veya sol koldan kan basıncı ölçülmesi önem taşımaz ancak kan basıncı ilk muayenede her iki koldan da değerlendirilmelidir. Tekrarlayan üç ölçümde eğer sistolik/diyastolik kan basıncı 20/10 mm Hg’dan fazla farklılık olursa eş zamanlı ölçüm yapılmalıdır.
20.İlk muayenede, özellikle çocuklarda ve gençlerde aort koarktasyonunu değerlendirmek amacı ile alt ekstremitede de kan basıncı ölçülmelidir. Bu amaçla hasta yüzükoyun yatırılmalı, geniş bir kese içeren manşet hastanın uyluğunun etrafına sarılmalıdır ve popliteal fossadan Korotkoff sesleri dinlenmelidir. Normalde bacaktaki kan basıncı koldakine eşittir. Üst ekstremitede kan basıncı alt ekstremiteden 20 mm Hg daha fazla ise aort koarktasyonu düşünülmelidir.
21.Manometre ölçen kişiye bir metreden daha uzak olmamalıdır. Bu mesafeye özellikle Duvara monte aletlerde ölçüm yapılırken dikkat edilmelidir.
Şu ana kadar bahsedilmiş olan prensipler genel olarak diğer aletler için de geçerlidir. Cıvalı aletin manometresi farklıdır, kan basıncını ölçmeye başlamadan cıvanın seviyesi sıfır noktasında olmalıdır. Otomatik aletler de steteskopa gerek yoktur. Bilekten ölçen aletler göğsün önünde ve kalp hizasında tutulmalıdır. Eğer ölçme bandı kalpten daha yüksekte ise kan basıncı daha düşük, ölçme bandı kalpten daha aşağıda ise kan basıncı daha yüksek olacaktır.
Sık yapılan hatalar
1.Kolun çıplak olmaması
2.Dirseğin boşlukta olması
3.Kan basıncı ölçülürken yumruk yapılması
4.Steteskopun manşetin altında olması (çok sık yapılan bir hatadır)
5.Sırtın arkaya dayanmaması veya desteklenmemesi
6.Manşetin hatalı yerleştirilmesi; sağa-sola, aşağıya-yukarıya
7.Manşetin kol hizasında olmaması
8.Şişman hastalarda küçük manşet kullanılması
9.Her 2 ayağın yere basmaması
10.Ölçüm yapılırken konuşmak
Kan basıncı ölçümü basit ama kuralları olan bir iştir. Gerekli hazırlığı yapmak için zaman ayrılmalıdır.
PRATİK BİLGİLER
İki kolda fark varsa yüksek olan tercih edilmelidir. Mastektomi ve aksiller lenf nod diseksiyonu yapılan taraf kullanılmamalıdır. Hemodiyaliz hastasında arteriyovenöz fistül olan taraf kullanılmamalıdır. Yüksek kalp debili hastalarda 4. Korotkoff sesi kullanılabilir.
Beyaz önlük (ofis) hipertansiyonu: Kan basıncının sağlık merkezinde yüksek çıkıp evde normal olmasıdır.
Masked (gizli) hipertansiyon: Kan basıncının sağlık merkezi dışında yüksek çıkıp sağlık merkezinde normal olmasıdır.
Yalancı hipertansiyon: Brakiyel arterin arteriyosklerozuna bağlı olarak kan basıncının olduğundan yüksek ölçülmesidir.
Oskultatuvar gap: Oskultatuvar yöntemle (aneroid veya cıvalı) kan basıncı ölçülürken izlenir. Normalde sistolik kan basıncı ölçüldükten (faz 1) sonra Korotkoff sesleri duyulmaya devam eder. Oskultatuvar gap varlığında Korotkoff sesleri kaybolur ama bir süre sonra yeniden duyulmaya başlar.
EVDE KAN BASINCI TAKİBİ
Günümüzde evde kan basıncı ölçümü giderek yaygınlaşmaktadır ve evde kan basıncı takibinin hedef kan basıncına ulaşmasında yararı büyüktür. Avrupa Hipertansiyon Birliği evde kan basıncı takibi kılavuzu evde takip için sadece otomatik veya yarı otomatik koldan ölçen aletleri tavsiye etmektedir. Otomatik kan basıncı ölçüm aletinin sağlıklı kullanılması için hasta ile yakın işbirliği gerekir ve hasta eğitimi ihmal edilmemelidir (Tablo 4 ve 5). Otomatik aletlerle kan basıncı ölçümü için gereken eğitim aneroid ve cıvalı aletlere göre çok daha azdır.
Tablo 4. Evde sağlıklı bir kan basıncı ölçümü yapılabilmesi için gereken önlemler
Hastanın evde kan basıncı ölçümü hakkında bilgilendirilmesi
Bir alet alınmasının tavsiye edilmesi
Kol çevresinin ölçülmesi
Hastanın ihtiyaçlarına göre bir alet (marka ve model) seçilmesi
Hastada doğru ölçüm yapıp yapmadığının kontrol edilmesi
Hastaya ölçüm tekniğinin öğretilmesi ve hastanın eğitimi
Hastanın aleti nasıl kullandığının kontrol edilmesi
Ev için bir işlem listesi verilmesi (Tablo 5)
Tablo 5. Üst koldan ölçen otomatik tansiyon aletleri ile kan basıncını doğru ölçmek için bir iş listesi
Sessiz ortam
5-10 dakika istirahat
Uygun manşet boyutu
Yeterli pil gücü
Hasta oturuyor
Kol çıplak
Sırt desteklenmiş
Kol desteklenmiş
Kol bir masa veya uygun sandalyeye yaslanmış ve gevşek bir durumda
Brakiyel arterin palpasyonu
Manşetin ortası brakiyel arter ile hizalı
Avuç açık ve yukarı bakıyor
Kol kalp seviyesinde
Bacak bacak üstüne atılmamış
Ayaklar yere basıyor
Manşet uygun sarılmış
Konuşma yok
Hemen kayıt
Tekrarlayan ölçümlerde en az 30 saniye
Evde kan basıncı takibi ile ilgili pratik bilgiler
Avrupa Hipertansiyon Birliği evde kan basıncı takibi kılavuzu doktora gelmeden önce minimum 3 gün, tercihen 7 gün sabah ve akşam ikişer ölçüm (toplam 28 ölçüm) yapılmasını önermektedir. Sabah ölçümleri hasta ilaç alıyorsa ilaç alımından önce olmalıdır. Günlük uygulamada sabah-akşam ikişer ölçüm yapan hasta sayısı fazla değildir. Birçok hasta genellikle 7 günden daha uzun zamanda daha seyrek ölçüm yapmaktadır. Bu nedenle kan basıncı günün herhangi bir saatinde ölçülebilir, her gün değişik saatlerde ölçülmesi daha yararlıdır; sabah, öğle, akşam, yatarken gibi. Hep aynı saatte ölçmek veya ölçtürmek doğru bir davranış değildir. Randevu 15 günden daha uzun ise günde bir kereden fazla ölçmeye nadiren gerek duyulur. Günde 3-4 değişik zamanda kan basıncı ölçümü hem hastada hem de yakınlarında gerginliğe neden olabilir, bu nedenle kan basıncının sık ölçülmesi de önlenmelidir. Kan basıncı ölçme sıklığını belli kurallara bağlamak pratik olmayabilir. Amaç doktora fikir verecek ve hastada gerginlik yaratmayacak sayı ve sıklık olmalıdır.
KAN BASINCI ÖLÇÜM VE TAKİBİ İLE İLGİLİ FİLMLER
DİĞER KONULAR
Otomatik aletlerin pratikliği ve yaygınlaşması, birçok ülkede cıvalı aletlerin kullanımının yasaklanması nedeni ile klinik koşullar için de otomatik kan basıncı ölçüm aleti üretilmiştir. Gerek klinikte kullanılan gerekse 24 saat kan basıncı takibinde kullanılan aletler için de klinik geçerlilik testleri vardır. Kan basıncı oskultatuvar ve osilometrik yöntem dışında ultrasonografi teknikleri veya tonometri ile de ölçülebilir.
Online Nefroloji Kitabının diğer konularına ulaşmak için tıklayın.
Öğrenciler ve konuya ilgi duyan yardımcı sağlık personeli için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Doktorlar için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Öğrencilere özel not: Hasta hekim ilişkisinde empati çok önemlidir. Empati hastanın ne yaşadığını hissederek başlar. Böbrek hastalıklarını hasta gözüyle öğrenmek için sizlere Hasta Böbrekler kitabımı öneririm. Kitaba ulaşmak için tıklayın.
Diğer kitaplarıma geçmek için tıklayın.
Web sayfamdaki diğer bölümlere ulaşmak için tıklayın.
NOT:
Bu sayfa öğrenciler, doktorlar ve konuya ilgi duyan sağlık personeli içindir.
Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, her hastanın tedavisi farklıdır, HASTALIK YOKTUR HASTA VARDIR
Her türlü yayın hakkı saklıdır©
Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir
Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com
Kaynaklar
1.Parati G ve ark. European Society of Hypertension guidelines for blood pressure monitoring at home: a summary report of the Second International Consensus Conference on Home Blood Pressure Monitoring. J Hypertens 2008; 26: 1505-26.
2.Pickering TG ve ark. Call to action on use and reimbursement for home blood pressure monitoring: a joint scientific statement from the American Heart Association, American Society of Hypertension, and Preventive Cardiovascular Nurses Association. J Cardiovasc Nurs 2008; 23: 299-323.
- Mancia G ve ark. 2007 Guidelines for the Management of Arterial Hypertension: The Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). J Hypertens 2007; 25: 1105-87.
- Chobanian AV ve ark. Seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure. Hypertension 2003; 42: 1206-52.
5.Ogihara T ve ark. The Japanese Society of Hypertension Guidelines for the Management of Hypertension (JSH 2009). Hypertens Res 2009; 32: 3-107.
6.Imai Y ve ark. Japanese Society of hypertension (JSH) guidelines for self-monitoring of blood pressure at home. Hypertens Res 2003; 26: 771-82.
7.Pickering TG ve ark. Recommendations for blood pressure measurement in human and experimental animals. Part: 1: Blood pressure measurement in humans. A statement for professionals from the subcommittee of professional and public education of the American Heart Association Council on high blood pressure research. Hypertension 2005; 45: 142-161.
8.O’Brien E ve ark. European Society of Hypertension recommendations for conventional, ambulatory and home blood pressure measurement. J Hypertens 2003; 21: 821-848.
- O’Brien E. Blood pressure measurement is changing! Heart 2001; 85: 3–5.
- O’Brien E. Has conventional sphygmomanometry ended with the banning of mercury? Blood Press Monit 2002; 7: 37–40.
11.Association For The Advancement Of Medical Instrumentation. American National Standard for Electronic or Automated Sphygmomanometers: ANSI/AAMI SP10 – 1993. Arlington, VA: AAMI; 1993.
12.O’Brien E ve ark. The British Hypertension Society Protocol for the evaluation of blood pressure measuring devices. J Hypertens 1993; 11 (suppl 2): S43–S63.
13.O’Brien E ve ark. Working Group on Blood Pressure Monitoring of the European Society of Hypertension International Protocol for validation of blood pressure measuring devices in adults. Blood Press Monit 2002; 7: 3-17.
14.dabl®Educational Trust: http://www.dableducational.org.
15.http://www.bhsoc.org/blood_pressure_list.stm.
16.Friedman BA ve ark. Assessment of the validation of blood pressure monitors: a statistical reappraisal. Blood Press Monit 2008; 13: 187-91.
17.Gerin W ve ark. Limitations of current validation protocols for home blood pressure monitors for individual patients. Blood Press Monit 2002; 7: 313-8.
18.Akpolat T. Proposal of a method for the evaluation of inaccuracy of home sphygmomanometers. Blood Press Monit 2009; 14: 208-215.
19.Akpolat T ve ark. Home sphygmomanometers: validation versus accuracy. Blood Press Monit 2009; 14: 26–31.
20.Dilek M ve ark. Self-measurement of blood pressure at home: is it reliable? Blood Press 2008; 17: 34–41.
21. Turner MJ ve ark. Sphygmomanometer calibration–why, how and how often? Aust Fam Physician 2007; 36: 834-8.
22.Graves JW ve ark. The changing distribution of arm circumferences in NHANES III and NHANES 2000 and its impact on the utility of the ‘standard adult’ blood pressure cuff. Blood Press Monit 2003; 8: 223-7.
23.O’Brien E ve ark. European Society of Hypertension International Protocol revision 2010 for the validation of blood pressure measuring devices in adults. Blood Press Monit 2010; 15: 23-38.24.Parati G ve ark. European Society of Hypertension Practice Guidelines for home blood pressure monitoring. J Hum Hypertens; doi:10.1038/jhh.2010.54.25.Akpolat T. Obesity, hypertension and home sphygmomanometer cuffs. Eur J Intern Med 2010; 21: 338-340.
26.Nefroloji El Kitabı. Akpolat T, Utaş C, Süleymanlar G (editörler). 4. baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul: 2007.