Bir hastam sormuştu: ‘Maydanoz böbreğe benziyor, iyi gelir mi’. Şaşırmıştım, daha önce hiç böyle düşünmemiştim. Gerçekten de bir dönem tıpta en önde olan Mısır’da da benzer bir batıl inanç varmış.
Deve kuşu yumurtası kafatasına benzer, kafatası kırığına iyi gelir
Yumurtalık (testis) kanserinde kavrulmuş kestane
Kırık bacağa baget ekmek o dönemden bulabildiğim örnekler.
Bu mantıkla beyine de ceviz iyi gelmeli diye düşündüm.
Organ-gıda benzerliklerini bir yana koyalım, hangi gıda hangi hastalığa iyi geliyor bakalım. Önce gazete haberlerinden bazı alıntılar yapmak istiyorum. Sonra beraber yorumlayacağız.
Yaban mersini kalbi koruyor içinde resveratrol var
Yoğurt zayıflatır içinde faydalı bakteri var
Turp kasları güçlendirir içinde bol miktarda A, C ve K vitamini var
Beyin için brokoli çünkü lipoik asit Alzheimer’ı önlüyor
Beyin için brokoli çünkü içindeki bileşenler ruh sağlığını koruyor
Kansere karşı domates yiyin çünkü içindeki likopen kansere dönüşme riski olan hücreleri öldürür
Boğaz ağrısına karşı çörek otu, içinde A, B ve C vitaminleri ile magnezyum içerir
Yeşil çay kalbi korur, içerisindeki polifenolik birleşikler pıhtı oluşumunu engeller, kötü kolesterolü düşürür
Kansere karşı havuç, beta-karoten kansere yakalanma riskini düşürür
Grip düşmanı soğan çünkü B ve C vitaminleri, kalsiyum, fosfor ve potasyumdan zengin
İyi uyku için kiraz, içinde uyku hormonu olarak bilinen melatonin bulunur
Yeşil erik zayıflatır, kalorisi düşük bir meyvedir, midede tokluk hissi oluşturur
Tansiyon dostu ceviz, çünkü omega-3 damarları yumuşatıyor ve kan basıncını düşürüyor
Şaraptan tansiyon ilacı, içindeki tansiyonu resveratrol dengeleyecek
Kalp için bezelye, içindeki faydalı bileşenler kötü kolesterolü dengede tutmaya yardımcı olur
Domates cildi koruyor, su cildi nemli tutmaya yardımcı olur
Kansere karşı kavun, içindeki antioksidanlar kansere yakalanma riskini düşürür
Bunamaya karşı muz tüketin, muzdaki potasyum beyin hücreleri arasındaki iletişimin arttırıyor
Tansiyon dostu nohut, nohutta bol miktarda bulunan potasyum tansiyonu dengelemeye yardımcı olur
Çikolata işitmeyi koruyor çünkü içinde polifenol var.
Kansere karşı erik, bunu erikteki antioksidan sağlıyor.
Bu örnekleri arttırmak mümkün.
Yorumlarım/çıkardığım dersler:
1.Faydalı gıdaların çoğu sebze, meyve, her renk var, çeşit çok
2.Nerdeyse hiçbirinde katkı maddesi yok, çoğu tuzsuz, çoğunda sadece doğal şeker var ve fazla değil
3.Bir gıdanın içinde bulunan maddenin miktarı çok önemlidir, az miktarların pratik olarak bir faydası olmaz
4.Faydasını sağlayan içindeki maddelerin bir kısmı ilaç, takviye haline de getirilmiş ama ilaç, takviye hali çoğu kez o kadar da başarılı değil
5.Arada bazı gıdaların reklamı oluyor
6.Faydalı gıdaların sadece faydasından bahsediyor, örneğin çikolatanın kilo aldırabileceğinden genellikle bahsedilmiyor
7.Reklamlar olmasaydı bugün Türkiye’de brokoli olur muydu, kaç kişi muhallebi, sütlaç, dondurma yerine brokoli seçerdi
8.Brokoli sağlıklı bir gıdadır ama sadece sağlıklı dense herhalde pazarda bu kadar yaygın olmazdı
9.Tek gıdaya odaklanmamak gerekir, potasyumdan zengin beslenmenin (erik, muz, kaysı) tansiyon üzerine olumlu etkileri vardır ama potasyumu aldığınız gıdanın hangisi olduğunun pek de önemi yoktur
10.Dengeli ve çeşitli beslenmek gerekir, yaşasın meyve sebze renkliliği
11.Haberlerin bir kısmının kaynağı hayvan deneyleri, hayvan deneylerinde kullanılan miktara ulaşmak için günde 5 kilo domates, 1 kilo bitter çikolata yemek gerekebilir
12.Gıda tercihlerimizi yaparken şu hastalığa iyi gelir diye değil, sağlıklı yaşamak, korunmak, zevk almak için (sağlığımız el veriyorsa) yapalım
Ama çıkarılacak en büyük ders ise aslında çaktırmadan bizlere sebze meyveden zengin Akdeniz diyeti veya DASH (Hipertansiyonu Durdurmak için Diyetsel Yaklaşımı, Dietary Approaches to Stop Hypertension) yeme planı öneriliyor. Gazete her gün Akdeniz diyeti yazamayacağına göre (yazsa okunmaz, satamaz) sebze meyve yiyin diyor.
Sebze-meyve yiyelim, her renk yiyelim, her öğün yiyelim. Gerisi muhtemelen ayrıntı.
Prof. Dr. Tekin AKPOLAT
NOT: Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, doktorunuza danışmadan tedavide değişiklik yapılması sakıncalı olabilir.
Her türlü yayın hakkı saklıdır©
Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir
Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com