Tanı ve ayırıcı tanı

Tanı ve ayırıcı tanı

Plazma sodyum konsantrasyonuna bakarak tanı koymak kolaydır ama hangi hastada sodyuma bakacağız. Öncelikle her türlü huzursuzluk, baş ağrısı, bulantı, irritabilite, uykuya eğilimgibi çok yaygın yakınmalar varsa şüphelenmek gerekir, çoğu kez hastada sıvı elektrolit dengesi bozukluğuna yol açabilecek bir veya birden fazla neden vardır. Öykü bu nedenle çok önemlidir. Hipernatremi tanısından sonra hiponatremide olduğu gibi hastanın sıvı dengesi değerlendirilmelidir: hipovolemik, normovolemik ve hipervolemik.

Hipervolemik hastanın tanısı ve ayırıcı tanısı genellikle sorun çıkarmaz. Hipovolemik hastada hipovoleminin nedeni önemlidir, kusma veya ishali olan hastada sıvı kaybının nedeni bellidir ama bazen tuz kaybının nedeni böbrek mi değil mi anlaşılamaz veya başlangıçta normal olan böbrek sıvı kaybı sonucu hasar görmüş olabilir. Bu durumda yapılması gereken herhangi bir idrar örneğinde sodyum konsantrasyonuna bakmaktır.

Pratik bilgi:Hipovolemik hipernatremik bir hastada idrar sodyum konsantrasyonunun 20 mEq/litre’den büyük olması böbrekten sodyum kaybı lehinedir.

Pratik bilgi:Diüretik kullanan bir hastada sodyum konsantrasyonu yanıltıcı olabilir.

Pratik bilgi:Hipervolemik veya normovolemik hipernatremik bir hastada idrar sodyum konsantrasyonunun 20 mEq/litre’den büyük olması beklenen bir durumdur.

Pratik bilgi:İdrarda herhangi bir maddenin konsantrasyonunu yorumlarken hastanın öyküsü ve klinik durumu mutlaka göz önünde tutulmalıdır.

Normovolemik hastada iyi bir klinik değerlendirme çoğu kez yeterlidir. Diyabetes insipitus tanısı konmuşsa poliüri ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Her hastada hipernatremiye yol açan birden fazla neden olabileceği akılda tutulmalıdır.

Poliüri ayırıcı tanısı

Poliürik durumların ayırıcı tanısında dehidratasyon testi + ADH (vazopressin) uygulamasıkullanılır. Dehidratasyon testinde hasta 16-18 saat veya kilosunun % 3-5’ini kaybedene kadar susuz bırakılır.

Durum Dehidratasyon sonrası ADH’ya* yanıt

Osmolalite (mOsm/kg) Osmolalitede artış

Normal > 800 % 0

Nefrojenik Dİ 100-400 % 0

Tam santral Dİ < 300 > % 50

Kısmi santral Dİ 300-600 % 15-50

Psikojenik polidipsi 500-900 % 0

Dİ: Diyabetes insipitus

* 5 ünite cilt altı vazopressinden 1 saat sonra

Pratik bilgi:16 adımda hipernatremi ayırıcı tanısı

1.İyi öykü al

2.Şüphelen

3.Hipernatremi tanısı koy

4.Hastanın sıvı dengesini nasıl

5.Hipovolemikse sodyum kaybı böbrekten mi böbrek dışı kaynaktan mı

6.Hipervolemikse nedeni ne

7.Normovolemikse poliüri var mı (idrar miktarı günde 3 litreden fazla mı)

8.Diyabetes insipitus var mı

9.Poliüri ayırıcı tanısı

10.İlaç alıyor mu

11.Diüretik alıyor mu

12.Başlatan olay sürüyor mu

13.Savunma mekanizmaları devrede mi

14.Mekanizma ne

15.Birden fazla hipernatremi nedeni olabilir mi

16.Hala hipernatreminin nedenini anlamadıysan hipernatremi bölümünü bir daha oku

Bir sonraki konuya geçmek için tıklayın.

Temel Sıvı Elektrolit kitabının diğer konularına geçmek için tıklayın.

Öğrenciler ve konuya ilgi duyan yardımcı sağlık personeli için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.

Doktorlar için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.

Öğrencilere özel not: Hasta hekim ilişkisinde empati çok önemlidir. Empati hastanın ne yaşadığını hissederek başlar. Böbrek hastalıklarını hasta gözüyle öğrenmek için sizlere Hasta Böbrekler kitabımı öneririm. Kitaba ulaşmak için tıklayın.

Diğer kitaplarıma geçmek için tıklayın.

Web sayfamdaki diğer bölümlere ulaşmak için tıklayın.

NOT:

Bu sayfa öğrenciler, doktorlar ve konuya ilgi duyan sağlık personeli içindir.

Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, her hastanın tedavisi farklıdır, HASTALIK YOKTUR HASTA VARDIR

Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir

Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com