SAĞLIKTA YALAN/YANLIŞ HABERLER ve SOSYAL MEDYA

SAĞLIKTA YALAN/YANLIŞ HABERLER ve SOSYAL MEDYA

Sağlık en önemli hazinemiz. Ne yazık ki bazen problemler yaşıyoruz, hasta oluyoruz. Modern Tıp henüz tüm hastalıklara çözüm bulabilmiş değil. Hepimiz sağlıklı yaşamak istiyoruz ama öyle bir ortamda yaşıyoruz ki dikkat çekmek için, para kazanmak için insanların sağlığını tehlikeye atanlar var. Şöhreti azıcık ucundan yakalayan karışımlar hazırlıyor, kitap yazıyor, diyet öneriyor. Kimi iyi niyetli kimi ise… Kim doğru söylüyor. Gerçi tek doğru da yok. Herkesin sağlık hakkında bir fikri var. Sağlık, yemek, aile, spor, politika ve moda gibi hepimizin ortak noktası.  

Sosyal medyanın da sosyal haberleşme araçlarının da yalan/yanlış haber yayılmasına katkısı büyük. Katkıda bulunanlar çoğu kez de iyi niyetle bu işi yapıyorlar. Burada 2 örnek vermek istiyorum:

1.Annesine böbrek nakli yapılan bir hemşire tanıdığım Facebook’ta organ mafyası ile ilgili asparagas denilen bir şehir efsanesini paylaşmıştı (Batılı bir ülkede genç delikanlı bir bara gider, bir kadeh içki içer, ertesi gün böğür ağrısı ile uyanır, tek böbreğinin çalındığı anlaşılır…). Bu hikayenin Türkiye versiyonu da Kapalı Çarşıya gelen bir Alman çift için Almanya’da mevcuttur. Daha ayrıntılı bilgi için tıklayın.

2.Tuz faydalıdır diyen Whatsapp paylaşımı, bazı paylaşımlar çok hızlı dağılıyor, aynı gün 4-5 kaynaktan geldi, yollayanlar arasında tuz konusunda yazdıklarımı okumuş yakın arkadaşlarım da vardı (demek ki iyi anlatamamışım). Tuz hakkında daha fazla bilgi edinmek için tıklayın.

Yalan/yanlış haberlerin sosyal medyada bu kadar hızlı yayılmasında okumadan paylaşmanın da katkısı büyük. Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir araştırmada aslında sosyal ağlarda paylaşılan tüm bağlantıların yüzde 59’unun hiç tıklanmağı, makale paylaşımlarının çoğunun gerçek okumaya dayanmadığını göstermiş. İnsanlar sadece manşetleri okuyup makaleleri paylaşıyormuş (umarım bu yazının tamamını okuyup paylaşırsınız).

Sosyal medyada yalan/yanlış haber paylaşımı bu günlerde Times gazetesinde (30 Temmuz 2019) de gündeme geldi ve Faceboook’un yalan haberleri sağlığınıza zararlı başlığı ile ilk sayfada haber oldu. Full Fact (https://fullfact.org/) adındaki kuruluş bu konuda bir rapor hazırlamış ve 96 sağlık tavsiyesinden sadece 5 tanesinin (yanlış okumadınız beş) doğru olduğunu saptamış. Yanlış haberlerde bahsedilen konu başlıkları:

1.Bir doğum kontrol hapının pıhtılaşma ve inmeye neden olması

2.Bir banyo ürününün gebe kadınlarda zararlı olması

3.Öksürmenin kalp krizine iyi gelmesi

4.Bıçak yarasına tamponla baskı uygulanması

Bu örnekler arttırılabilir. Bu haberlerin çoğunda önerilen tedavilerin yararı olmadığı gibi zarar da verebilirler. Full Fact yanlış haberleri sadece sosyal medyada incelememiş ve yazılı basından da yanlış sağlık haberleri ile ilgili örnekler vermiş.

Kişisel web sayfamda böbrek hastalıkları, tansiyon, sağlıklı yaşam ve dahili sorunlar üzerine dönem dönem düşüncelerimi yazıp sizlerle paylaşmaya çalışıyorum. Yalan/yanlış haberlerden kaçınmaya, ön yargısız olmaya çalışıyorum, gizli ürün yerleştirme de yapmıyorum. Sayfamdaki ana konu başlıkları:

Sağlıklı yaşam nedir ne değildir

Tansiyonla nasıl baş ederim

Böbrek hastalıkları

Pratik Dahiliye bilgileri

Umarım yararlanırsınız.

Prof. Dr. Tekin AKPOLAT

NOT: Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, doktorunuza danışmadan tedavide değişiklik yapılması sakıncalı olabilir.

Her türlü yayın hakkı saklıdır©

Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir

Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com