EGFR nasıl yükselir konusuna geçmeden önce EGFR hakkında bilgi vermek istiyorum. Kan tahlili yaptıran hastalar sonuçlarına bakarken yeni bir kavramla tanışmaya başladılar. Genellikle kreatinin değerinin altında yazan EGFR (bazen de EGFD). Birçok tahlil sonucu kağıdında EGFR normal değerinin de yazmaması insanları haklı olarak tedirgin ediyor.
Üre ve kreatinin anlaşılmadan EGFR anlamak zor olur. Üre ve kreatinin böbreğin süzme fonksiyonlarını gösteren testlerdir. Benzer şekilde EGFR de böbreğin süzmesi fonksiyonunu gösterir. Üre ve kreatinin değerlendirmesi ile ilgili problemlerden dolayı EGFR formülleri oluşturulmuştur. Yani EGFR böbreğin süzme fonksiyonunu gösteren kan kreatinin düzeyinin kullanıldığı bir formülle hesaplanan bir değerdir. Değişik formülleri vardır. Ben bu formüllere girmek istemiyorum.
EGFR hakkında daha fazla bilgi edinmek için tıklayın.
EGFR böbreğin süzme fonksiyonu gösterir. Azalması, özellikle 60’ın altına inmesi bir böbrek hastalığını telkin eder. EGFR değeri düşük bulunan hasta haklı olarak acaba diyalize mi girmem gerekecek diye tedirgin olur. Üstelik böbrek hastalığının evrelendirilmesini biliyorsa. Kronik böbrek hastalığı 5 evreye ayrılır ve 5. Evre son dönem böbrek yetmezliği olarak isimlendirilir. EGFR değerinin 15 ml/dakikanın altında olması son dönem böbrek yetmezliği olarak isimlendirilir ve diyaliz, böbrek nakli gibi tedaviler gündeme gelir. Diyaliz, böbrek nakli gibi tedavilere karar vermek için tek kriterin EGFR olmadığını hatırlatmak isterim.
Gelelim EGFR nasıl yükselir sorusunun yanıtına. Öncelikle yapılması gereken EGFR neden düşük sorusuna yanıt bulmak yani böbrek hastalığının nedenini bulmak gerekir. Böbrek vücudun bir anlamda aynasıdır, birçok hastalık böbreği etkileyebilir bu nedenle iyi araştırılmalıdır. EGFR düşüklüğünü araştırırken böbrek dışı bir hastalık (kan hastalığı, kanser, böbrek üstü bezi hastalığı, tiroid hastalığı, tansiyonun düşük olması infeksiyon, ilaç yan etkisi, romatizmal hastalık…) saptadığım çok olmuştur.Bu hastalıkların tedavisi ile birçok hastamda EGFR yükselmiş, normale gelmiştir. EGFR düşüklüğünün nedeni bulunamaz ise en azından düşmesi önlenmeli veya yavaşlatılmalıdır.
Bu konuda önerilerim:
1.Yüksek kan basıncı kontrol altında olmalı
2.Kan basıncının çok düşmesi önlenmeli
3.Zinde ve aktif olunmalı
4.Şeker hastalığı varda kan şekeri kontrol altında tutulmalı
5.Sağlıklı beslenmek, kilo almamak önemli
6.Yeterli su içilmeli, özellikle yazın sıcak havalarda
7.İshal, kusma gibi durumlarda gerekirse derhal damardan sıvı alınmalı
8.Sigara içilmemeli
9.Bilinçsiz ilaç ve bitkisel ürün kullanılmamalı
10.Ateşli hastalıklara (infeksiyonlara) zamanında müdahale edilmeli
11.Alkol tüketimi varsa sınırlandırılmalı
12.Şeker hastalığı yoksa bile tatlı, şeker tüketimi azaltılmalı
13.Katı diyetler sakıncalı olabilir
14.Tuz doktora sorulmalı
15.Böbrek hastalığına yol açan hastalık iyi araştırılmalı ve tedavi edilmeli
16.Mide, akciğer, bağırsak, beyin hastalıkları varsa tedavi edilmeli
17.Kalp hastalığı varsa tedavi edilmeli, böbreğini koruyan kalbini korur, kalbini koruyan böbreği korur
18.Belki de en önemlisi böbrek takibi ihmal edilmemeli
Pratik bilgi: Her EGFR yükselmesi böbreğin iyileştiği anlamına gelmez, beslenme bozukluğu sonucu kas kitlesi azalırsa kreatinin düşer ve EGFR artar.
Özetle EGFR düşüklüğünü yorumlamadan, böbrekle ilişkilendirmeden önce birçok faktör göz önünde tutulmalıdır. Hastaların çoğunda EGFR yükseltmekten ziyade daha fazla düşmesini önlemeye çalışmak daha pratik, daha yararlıdır. Yeterli sıvı almak, gereksiz ilaç kullanımından kaçınmak, tansiyon kontrolü bu nedenle çok önemlidir. EGFR yükseltecek bir mucize yoktur (öyle bir yolu bulan Nobel ödülünü kazanır), mucize arayışlarının (hele mevcut tedaviler bıraktırılırsa) böbreğe zarar verme potansiyeli yüksektir. Ülkemizde böbrek hastalarına bitkilerden, doğal ürünlerden oluşan böbrek yetmezliği seti satan bitkisel ürünler uzmanı olduğunu iddia eden bir doktor 47 yaşında böbrek yetmezliğinden ölmüştür (kelin merhemi olsa önce kendi başına sürerdi).
Son söz: EGFR yükselmese de olabilir, düşmesin yeter.
Online (Uzaktan) Hasta Danışma hakkında bilgi almak için tıklayın.
Prof. Dr. Tekin AKPOLAT
Eğitim böbrek hastalıkları için önemlidir. Hasta Böbrekler kitabıma ulaşmak için tıklayın.
Böbrek Hastalıkları Ansiklopedisine ulaşmak için tıklayın.
NOT: Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, doktorunuza danışmadan tedavide değişiklik yapılması sakıncalı olabilir.
Her türlü yayın hakkı saklıdır©
Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir
Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com