Tanı ve ayırıcı tanı
Plazma potasyum konsantrasyonuna bakarak tanı koymak kolaydır ama hangi hastada potasyuma bakacağız. Öncelikle her türlü halsizlik, yorgunluk, kas krampları gibi çok yaygın yakınmalar varsa şüphelenmek gerekir, çoğu kez hastada sıvı elektrolit dengesi bozukluğuna yol açabilecek bir veya birden fazla neden vardır. Öykü bu nedenle çok önemlidir. Hipopotasemi tanısından sonra yalancı hipopotasemi hızla ekarte edilmeli ve hastanın sıvı dengesi değerlendirilmelidir: hipovolemik, normovolemik ve hipervolemik. Sıvı dengesinden sonra eşlik eden başka bir elektrolit denge bozukluğu var mı, özellikle metabolik alkaloz araştırılmalıdır.
Hipovolemik hastada hipovoleminin nedeni önemlidir, kusma veya ishali olan hastada sıvı kaybının nedeni bellidir ama bazen potasyum kaybının nedeni böbrek mi değil mi anlaşılamaz veya başlangıçta normal olan böbrek sıvı kaybı sonucu hasar görmüş olabilir. Bu durumda yapılması gereken 24 saat idrar toplayarak günlük potasyum atılımına bakmaktır. Hiponatremi ayırıcı tanısında herhangi bir idrar örneğindeki sodyuma bakıldığını hatırlatmak isterim.
Pratik bilgi: Hipopotasemik bir hastada idrarla günlük potasyum atılımının
20 mEq’dan büyük olması böbrekten potasyum kaybı lehinedir.
Pratik bilgi: Diüretik kullanan bir hastada potasyum konsantrasyonu yanıltıcı olabilir.
Pratik bilgi: İdrarda herhangi bir maddenin konsantrasyonunu/günlük atılımını yorumlarken hastanın öyküsü ve klinik durumu mutlaka göz önünde tutulmalıdır.
Böbrekten potasyum kaybı nedeni ile oluşan hipopotaseminin ayırıcı tanısı ileri inceleme gerektirebilir. Hipertansiyon, metabolik alkaloz, hipomagnezemi olup olmadığı, plazma aldosteron ve kortizol düzeyleri gibi durumlar bize yardımcıdır. Renal tübüler asidoz, hipomagnezemi, hiperaldosteronizm, Cushing sendromu, Liddle sendromu, Bartter sendromu, Gitelman sendromu gibi hastalıklar ayırıcı tanıda düşünülmelidir.
Pratik bilgi:Hipertansiyonu olan bir hastada hipopotasemi saptanırsa akla hiperaldosteronizm veya renal arter darlığı gelmelidir.
Dağılımsal hipopotasemi var mı gözden geçirilmelidir. Pratik olarak insülin fazlalığı (hiperglisemi veya insülinoma), metabolik alkaloz ve hiperaldosteronizmde potasyumun hücre içine girmesi sonucu dağılımsal hipopotasemi oluşur.
Pratik bilgi:18 adımda hipopotasemi ayırıcı tanısı
1.İyi öykü al
2.Şüphelen
3.Hipopotasemi tanısı koy
4.Yalancı hipopotasemi ekarte edildi mi
5.Hastanın sıvı dengesini nasıl
6.Hipovolemikse potasyum kaybı böbrekten mi böbrek dışı kaynaktan mı
7.Hipopotasemi nedeni potasyum kaybının artması mı
- Hipopotasemi nedeni yetersiz potasyum alımı mı
9.Dağılımsal hipopotasemi var mı
10.Eşlik eden başka sıvı elektrolit metabolizması bozukluğu var mı
11.İlaç alıyor mu
12.Diüretik alıyor mu
13.Başlatan olay sürüyor mu
14.Savunma mekanizmaları devrede mi
15.Mekanizma ne
16.Birden fazla hipopotasemi nedeni olabilir mi
17.Metabolik alkaloz var mı
18.Hala hipopotaseminin nedenini anlamadıysan hipopotasemi bölümünü bir daha oku
Özet olarak alımın azalması, kaybın artması ve hücre içi hücre dışı potasyum dağılımının bozulması nedeni ile hipopotasemi oluşabilir. Hipopotaseminin nadir karşılaşılan nedenleri tıbbın anlaşılması güç konularındandır, ben bu konuda hepsinden bahsetmedim, sadece sizlere genel bir bakış açısı vermeye çalıştım. Sıvı elektrolit metabolizması bozukluklarında teorik bilginin önemini bir kez daha hatırlatırım. Tüm konuları bitirdikten sonra hipopotasemi bölümünü tekrar okumanızı öneririm.
Bir sonraki konuya geçmek için tıklayın.
Temel Sıvı Elektrolit kitabının diğer konularına geçmek için tıklayın.
Öğrenciler ve konuya ilgi duyan yardımcı sağlık personeli için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Doktorlar için önerdiğim diğer kaynaklara ulaşmak için tıklayın.
Öğrencilere özel not: Hasta hekim ilişkisinde empati çok önemlidir. Empati hastanın ne yaşadığını hissederek başlar. Böbrek hastalıklarını hasta gözüyle öğrenmek için sizlere Hasta Böbrekler kitabımı öneririm. Kitaba ulaşmak için tıklayın.
Diğer kitaplarıma geçmek için tıklayın.
Web sayfamdaki diğer bölümlere ulaşmak için tıklayın.
NOT:
Bu sayfa öğrenciler, doktorlar ve konuya ilgi duyan sağlık personeli içindir.
Burada okuduklarınız genel bilgilerdir, her hastanın tedavisi farklıdır, HASTALIK YOKTUR HASTA VARDIR
Her türlü yayın hakkı saklıdır©
Bilimsel amaçlarla kaynak göstererek alıntı yapılabilir
Daha ayrıntılı bilgi için: www.tekinakpolat.com